Mùa hè năm đó, trời khô như rang, khắp nơi nóng như trong lò hấp bánh bao. Thời tiết nóng bức vậy mà Điếu bát cứ khăng khăng mời tôi ăn thịt nướng. Từ ngày lão Nghĩa mù qua đời, tôi chưa dùng tấm sắt nướng thịt lần nào, là vì chưa thu được món nào cho có giá trị, nhưng nói không lại được với Điếu bát. Hôm đó, hai chúng tôi vẫn ngồi trong ngôi nhà ẩm thấp của lão Nghĩa mù, vẫn đốt lò bằng củi thông và quả thông, còn uống vài cút rượu trắng nữa, trời nóng, mồ hôi nhễ nhại, tôi đoán chắc Điếu bát có chuyện gì đó muốn nói, đang đoán xem anh ta sẽ bắt đầu từ đâu thì Điếu bát đã thở dài thườn thượt: “Hây… Cậu nói xem, anh là người hiếu thắng như thế, ngày xưa bao nhiêu hoài bão là thế, nhưng không thể thắng được số phận, đúng là số anh xui xẻo, có chí khí mấy thì cũng bằng không. Năm đó, chỉ một lần trèo tường nhà xí nữ, chẳng nhìn được cái quái gì đã bị lôi vào đồn công an, tiền đồ cũng tiêu tan, còn liên lụy đến cả ông già. Cậu nói xem, thằng nhóc con mười lăm, mười sáu tuổi, có đứa nào không làm cái trò đó đâu, thế mà mỗi anh cậu gặp xui xẻo.”
Tôi nói lại: “Tới đồn công an chưa đợi người ta tra hỏi anh đã khai tuốt hết cả rồi, giờ còn trách ai được nữa?”
Điếu bát thở dài: “Đúng là thiệt vì mình còn trẻ người non dạ, chưa hiểu chuyện đời, cứ nghĩ đã bị bắt vào đồn chưa cần nói gì thì họ đã cho mình một phát súng vào mông rồi, hảo hán nào mà chịu cho nổi? Anh cậu thì lại nghĩ, sỹ phu có thể chết nhưng không thể bị làm nhục, phải thật thà khai báo mới bảo vệ được cái mông, may ra họ khoan hồng mà không xử nặng cho mình, thế nên mới khai ra tuốt, ai dè cái trò bắn vào mông chỉ là đồn đại, hây… chuyện này…”
Tôi nói: “Đừng nhắc lại mấy chuyện mất mặt ấy nữa, gần đây công việc làm ăn của anh thế nào rồi?”
Điếu bát lần này đến tìm tôi cũng là để nói chuyện này, anh ta đã gom góp hết vốn liếng gia tài định cùng tôi về vùng quê nào đó kiếm vài thứ có giá trị. Vì không tìm thấy món nào hay ở mấy vùng gần gần xung quanh, muốn làm giàu thì phải mạo hiểm, đi xa một chút để thử vận may. Nếu may mắn, thì một ăn mười. Anh ta nói với tôi: “Chúng ta là chú cháu, lại là anh em, anh cậu từng này tuổi đầu rồi chưa cầu xin ai bao giờ, cậu không giúp người khác thì cũng phải giúp anh”. Hỏi anh ta định đi đâu, hóa ra đã có chủ ý trước, Điếu bát mở một tờ giấy ra chỉ cho tôi xem.
Tôi nhìn vào tờ giấy, đọc to nội dung: “Mao Chủ tịch đã từng giúp ông nội tôi…” không hiểu gì cả, tôi hỏi lại: “Thế là sao, anh định đưa tôi đến đài tưởng niệm Mao Chủ tịch à?”
Điếu bát nghe xong cũng thấy khó hiểu, nhìn kỹ lại hóa ra là tôi cầm ngược, vì anh ta tiện tay vẽ lên tờ báo cũ, lật mặt bên kia là một sơ đồ vẽ loằng ngoằng xiêu vẹo, có hình một ngọn núi, anh ta giải thích đó là Thông Thiên Lĩnh, núi Phục Ngưu ở Dự Tây, trước đây từng có người mua được một chiếc cốc ngọc từ một người dân ở khe Hoàng Tuyền, Thông Thiên Lĩnh. Một chiếc cốc bằng ngọc trong suốt, trên miệng cốc nẹp viền vàng. Thời cổ, chỉ có hoàng đế hoặc các chư hầu mới dùng loại cốc như vậy, điều đó chứng tỏ ở Thông Thiên Lĩnh hẳn có mộ cổ. Trước giải phóng, có người dân đã từng đào được tượng đá, vòng ngọc khi đang cày ruộng, nghe nói trong núi còn có xác chết biết bay.
3
Thông Thiên Lĩnh dường như tách biệt với thế giới bên ngoài, thời xưa không những có người rừng xuất hiện mà tương truyền còn có cương thi biết bay. Nhưng đó đều là lời của những người trộm mộ trước giải phóng kể lại, mấy trăm năm trở lại đây không ai nhìn thấy hiện tượng này cả. Những chuyện truyền miệng ở chợ âm phủ đều là thông tin không chính ngạch, khó mà tin được, thế mà Điếu bát lại tin. Anh ta còn vẽ lại một sơ đồ theo lời kể của mọi người, đến gạ gẫm tôi đi cùng anh ta một chuyến, thực ra tấm bản đồ của anh ta chẳng có chút giá trị nào.
Nếu đi làm mấy cái trò đào mồ quật mà trộm đồ thì tôi không muốn đi cùng anh ta, có điều tới Thông Thiên Lĩnh xem có kiếm được món đồ cổ không thì cũng được. Tôi nghe nói nơi giáp ranh giữa tỉnh Hà Nam và Sơn Tây là núi Phục Ngưu, đó là ở vùng nếp gấp nối liền các mạch núi dôi ra của Thái Hành Tần Lĩnh, thế núi to lớn hơn hẳn những ngọn núi bình thường, Thông Thiên Lĩnh chính là một ngọn núi nằm trên dãy núi này. Từ xưa đến nay, tình trạng thổ phỉ hoành hành ở Dự Tây rất nghiêm trọng, đây là nơi thường xuất hiện bọn “thảng tướng”, người Dự Tây gọi thổ phỉ là “thảng tướng”. Từ cuối triều Thanh đến thời kỳ Dân quốc, tình hình hỗn loạn, thêm vào đó là nạn hạn hán quanh năm, đây chính là thời điểm thích hợp cho bọn thổ phỉ cướp bóc lộng hành. Lúc đó, quân số của bọn thổ phỉ không dưới trăm ngàn tên. Thủ lĩnh quân phiệt Tôn Điện Anh cũng từng xuất thân từ thổ phỉ, hắn trở nên nổi tiếng vì đào trộm Đông Lăng của các hoàng đế Mãn Thanh để cướp bảo vật. Trong những truyền thuyết mê tín xưa, trên trời có chín tầng trời gọi là huyền thiên, dưới đất có chín tầng suối gọi là hoàng tuyền, chỉ cần nghe tên khe hoàng tuyền là đã thấy ẩn chứa một mối nguy hiểm rồi, nó với Thông Thiên Lĩnh tạo thành hai thế đối ngược nhau, một cao một sâu, vậy cũng đủ thấy sự khác biệt giữa núi và vực. Tuy nói bây giờ khác với ngày xưa, sau giải phóng, thổ phỉ ở Dự Tây đã bị tiêu diệt sào huyệt, hiện đã không còn nạn thổ phỉ nữa, nhưng Thông Thiên Lĩnh vốn cách biệt với bên ngoài, ít dấu tích con người, khó mà dám chắc không gặp gì bất trắc, để Điếu bát đi một mình tôi cũng không yên tâm, hơn nữa lòng hiếu kỳ lại trỗi dậy, tôi liền đồng ý đi theo anh ta.
Tôi nghĩ lên kế hoạch thì cũng không thể lường trước được mọi sự, cứ đi rồi tính tiếp, nên cũng không chuẩn bị gì nhiều. Sáng ngày hôm sau, chúng tôi lên đường, nhằm hướng Dự Tây thẳng tiến, manh mối chỉ dựa vào một lời đồn từ mấy chục năm trước. Thông Thiên Lĩnh núi non hùng vĩ, phía bắc giáp Thái Hành, phía tây nối với Tân Lĩnh, núi non trùng trùng điệp điệp, là một dãy núi quá to lớn, không biết sẽ phải tìm ra khe núi ở đó như thế nào đây?
Không ngờ, trên bản đồ cũng có một vùng gọi là khe Hoàng Tuyền ở Thông Thiên Lĩnh, tuy nằm giữa các ngọn núi nhưng vẫn có lối vào. Dọc đường, chúng tôi đi nhờ một chiếc xe tải nhỏ chở hàng, lái xe là một quân nhân xuất ngũ, cũng là người trong thành phố như chúng tôi, anh ta họ Bì, người béo tròn, tôi nghe những người bạn của anh ta gọi anh ta là Mặt dày, chắc là biệt danh. Anh ta vỗ ngực khẳng định sẽ đưa chúng tôi tới thẳng Thông Thiên Lĩnh, xuống xe đi bộ một đoạn là đến khe Hoàng Tuyền, nhưng sẽ thu tiền xe, Điếu bát cò kè gẫy lư
