Tổ phụ: ông nội
Sớm đã có người đi trước báo với quốc sư, lúc ta tới, quốc sư đã mặc áo đứng dậy, muốn quỳ gối hành lễ, liền được ta nâng dậy bằng hai tay.
« Quốc sư mang bệnh trong người, không cần đa lễ! Dọn chỗ, dọn chỗ!”
Phía sau, gã sai vặt tinh ý mang tấm đệm mềm lên đỡ quốc sư ngồi xuống.
Ta cẩn thận quan sát Quốc sư, trong lòng thở dài thương xót, năm tháng thúc giục tuổi già, trong trí nhớ, ông vẫn còn vểnh râu trợn mắt bắt ta chép phạt tứ thư ngũ kinh, ai ngờ chỉ chớp mắt ta đã trưởng thành, ông cũng đã già cả như vậy rồi. Có lẽ một phần cũng bởi bệnh tật, nhưng nhìn sắc mặt ông nhợt nhạt, tay cũng run run, sợ là cũng đã đến lúc về hưu.
Bởi ông một lòng vì nước, chưa bao giờ vì mình mà suy tính, lời này rốt cuộc ta vẫn chưa thể nói, sợ nói ra rồi, lại chọc giận ông.
« Bệ hạ trăm công nghìn việc, tới thăm lão thần, lão thần không khỏi sợ hãi … ». Quốc sư kích động nói một câu, thở hổn hển hai hơi, lại hỏi, « Bệ hạ, tấu chương đều phê xong rồi chứ ? »
Ớ….
Ta cười cười hơi thiếu tự nhiên. « Quốc sư nhiễm bệnh, cần yên tâm tĩnh dưỡng, mọi việc trong triều cứ từ từ, không vội không vội … »
« Không vội ? » Đôi mắt già nua vừa rồi còn hơi đục lúc này đột nhiên trừng lớn : « Bệ hạ sao có thể nói như thế ! Hạn hán mùa xuân ở phương Bắc còn chưa qua, phía Nam lại lũ lụt, việc này sao lại không gấp ? Phí tu sửa đường thủy thiếu hụt 80 vạn lượng bạc, lương thảo cứu chẩn thiên tai không tới đúng lúc, đúng chỗ, trách nhiệm chưa truy cứu, công khoản cũng chưa truy hồi, việc này cũng không gấp sao ? Bệ hạ, lão thần tuổi tác đã cao, không thể lúc nào cũng phò tá bên người, nhưng Minh Đức bệ hạ đem ngài giao phó cho lão thần, lão thần đương nhiên cúc cung tận tụy đến chết mới thôi. Nếu vì thăm hỏi lão thần mà làm chậm trễ quốc gia đại sự, vậy lão thần chết trăm lần cũng không đền được tội ! Lão thần, lão thần …. » Nói xong, nhìn trái nhìn phải một chút, nhìn thấy cột cửa, đứng dậy định lao vào cột !
« Mau ngăn lại ! » Ta bị dọa tới nhảy dựng lên, hạ nhân vội vàng xông tới giữ ông lại đưa về chỗ ngồi, ta thở phào một hơi, trấn tĩnh lại rồi bước tới trước mặt ông, cúi đầu nhận sai. « Quốc sư nói phải, là quả nhân sơ sót. Việc có nặng nhẹ, việc lớn việc gấp quả nhân đương nhiên không dám làm bừa. Hạn hán đã phát lương thảo cứu trợ, lại sai công bộ phái người đi khởi công xây dựng công trình thủy lợi. Lũ lụt phía nam cũng đã phái quan lại đi cứu tế. Vụ án thiếu hụt phí tu sửa đường thủy, Đình Uý phủ đã thẩm tra xử lý, lương thảo tạm thời chuyển sang vận chuyển bằng đường bộ, việc cải cách tào chính, giao cho nội các lên kế hoạch. »
Tào chính: sự vụ liện quan tới vận chuyển đường thủy
Nghe ta giải thích mọi chuyện rõ ràng rành rọt, sắc mặt quốc sư bấy giờ mới dịu xuống, vừa lòng gật đầu, mỉm cười nói : « Bệ hạ cần chính (cần cù, chính trực) yêu dân, đó là cái phúc của dân chúng, cái phúc của Đại Trần. »
« Đâu có, đâu có, cái này là bổn phận của bậc quân vương » Ta cũng khách sáo khiêm tốn một chút.
Quốc sư nhìn ta chăm chú – vốn là thần tử, quan sát quân thượng như thế đúng là bất kính, nhưng ánh mắt ông nhìn ta tựa như nhìn cháu ngoại, lòng ta cũng ấm áp, chẳng so đo nhiều làm gì.
« Chỉ mới chớp mắt, bệ hạ cũng đã ….. 18 rồi ? » Quốc sư vui mừng nhìn ta, « Bệ hạ của hôm nay, cuối cùng đã có thể một mình đảm đương mọi chuyện, lão thần cũng có thể an tâm đi gặp liệt tổ liệt tông. Chỉ là trước khi đi gặp liệt tổ liệt tông, lão thần vẫn còn một tâm nguyện chưa đạt được, hy vọng bệ hạ thành toàn. »
Lòng ta hơi hoảng, vội nói : « Tâm nguyện của Quốc sư, quả nhân đương nhiên sẽ thỏa mãn, xin đừng nhắc tới điềm xấu. »
Quốc sư thở dài, chầm chậm nói : « Bệ hạ đã 18 tuổi rồi, hậu cung lại vẫn trống không. Nho gia có câu : Tu thân tề gia trị quốc bình thiên hạ, nay thiên hạ đã thái bình, bệ hạ lại chưa thành gia, lục cung vô chủ, âm dương không hài hòa, Càn Khôn bất chính, sợ là có thể gây nguy hiểm cho xã tắc. Bệ hạ là tấm gương sáng cho vạn dân, không thể đi sai bước nhầm. »
Ta sớm nên nghĩ đến, sẽ lại là việc này…
Miệng lúng ta lúng túng, ta chắp tay ra sau, thong thả bước tới cửa, đưa lưng về phía mọi người.
« Lời nói của Quốc sư chí phải, quả nhân cũng hiểu được đạo lý trong đó. Chỉ là…. lương duyên khó tìm… »
Ta họ Lưu, tên Tương Tư, từ năm 13 tuổi ấy đăng cơ làm nữ vương thứ 19 của Trần quốc, liền đã định là « Quả nhân ».
Làm hoàng đế, không phải « Cô gia », thì chính là « Quả nhân ».
Đại Trần ta từng có quãng thời gian trong ngoài đều khốn đốn, nhưng từ khi mẫu thân của ta đăng cơ, đối ngoại bình loạn, đối nội cách tân, đến khi ta tiếp nhận, nơi nơi đã đều là cảnh tượng thái bình. Lương quốc phương Bắc đã lui 3000 dặm, hàng năm tiến cống, Mân Việt phía nam cúi đầu xưng thần, nhập vào bản đồ, trong triều bách quan trung thành và tận tâm, hiền thần xuất hiện lớp lớp, tài tuấn không ít.
Chỉ là có chút không thỏa lòng người, phàm là hiền thần, năng thần, đều sợ có quan hệ mờ ám không rõ ràng với Thánh thượng, cây bút của sử quan múa một cái – là mang cái danh hiệu nịnh thần, khả năng dù có mạnh hơn nữa thì cuối cùng vẫn không tránh được tiếng xấu lưu lại là «dĩ sắc thị quân ».(lấy sắc hầu vua )
Nhớ lại nhất giáp tiến sĩ (*) của khoa thi năm Sùng Quang đầu tiên ấy, xảy ra chuyện khôi hài với chàng Thám hoa, từ đó về sau phàm là người có chính sự phải làm, ai cũng để nuôi râu dài, sau đó, vì có nhiều người râu dài, không râu liền biến thành kẻ khác loài, hình như mọi người đều có tâm lý dựa dẫm người có quyền thế, khó tránh khỏi việc bị đảng râu dài kỳ thị, để tỏ lòng trong sạch, kết quả, văn võ bá quan cả triều đều nuôi râu dài.
(*) Đời khoa cử, thi tiến sĩ lấy nhất giáp, nhị giáp, tam giáp để phân chia hơn kém. Cho nên bảng tiến sĩ gọi là bảng giáp. Nhất giáp gọi là đỉnh giáp, chỉ có ba bậc: (1) Trạng nguyên, (2) Bảng nhãn , (3) Thám hoa.
Chỉ trừ người trong lời dân chúng ấy – « Bùi tướng, Tô khanh ».
« Bệ hạ, lời ấy sai rồi. » Quốc sư phản bác ta nói, « Bệ hạ có trách nhiệm truyền thừa huyết mạch hoàng thất, há có thể vướng tư tình nhi nữ ? Lão thần chắng sống được vài năm nữa, cho dù thế nào đi nữa, nhất định phải làm việc này thỏa đáng vì bệ hạ, không phụ lòng nhờ vả của Minh Đức bệ hạ. »
Có câu nói lòng ta trăn trở hồi lâu, môi ta mấp máy vài lần, cuối cùng vẫn không có dũng khí nói thành lời, chỉ có thở dài, phất tay áo nói : « Thôi . Việc này ngày khác bàn tiếp. »
Thân là nữ đế, cũng có ngàn vạn thống khổ khó có thể bày tỏ cùng ai.
Đàn ông lấy vợ, có thể cầu vợ hiền, vợ đẹp, quả nhân lấy chồng, cũng không thể chỉ xem bề ngoài. Một người đàn ông chỉ có sắc đẹp, ngay cả tướng mạo khuynh thành , nhìn thời gian dài rồi cũng sẽ chán. Nhưng người vừa tài hoa, vừa thanh cao, ai lại bằng lòng bước qua cửa cung, sống dưới bóng phụ
