ột xoài, một chiếc trường kỷ và bốn cái ghế dựa. Cầu Hai Luyện ngồi trên trường kỷ đọc tờ Nam Phong tạp chí. Bà Bang biện Hưỡn ngó về phía nhà bếp, phàn nàn: – Cái thằng Bửu là thứ đò làm biếng nhớt thây! Trưa hôm qua nó quên bẻ cau, báo hại tối nay phải ăn trầu với cau khô ngâm nước như vầy! Bà Bang biện đã ngoài năm mươi, vóc vạc cau lớn, thân mình phóp pháp, nước da ngâm đen. Kể ra trong bốn cái tướng đáo để của con người là nhứt lé nhì lùn, tam hô, tứ lộ thì bà chiếm hai cái chót. Răng hàm trên của bà hơi dài nên miệng ba hô, không khép kín được. Cặp mắt bà lớn, tròng trắng húng hiếp tròng đen, mu mắt nổi cộm. Nếu ai đó nhìn bà hơi chăm chú là bà vội khép kín miệng lại, mắt trở nên lim dim để không ai thấy cái lộ trao tráo của mình. Bà nhờ ăn trầu vén khéo nên răng cỏ của bà hãy còn chắc. Nói nào ngay, hồi còn trẻ bà không thuộc hạng xấu gái. Bà chỉ có tướng dữ tợn. Đồi với kẻ quyền thế giàu sang, bả lễ phép, mềm mỏng, ngọt ngào; nhưng đồi với người thấp thỏi, cái miệng đó trở nên thô lỗ, hỗn hào, rổn rảng. Ông Bang biện hơi nhỏ n gười, mặt lưỡi cày, mắt láo liên rất nhanh, miệng luôn luôn nở một nụ cười cầu tài. Hôm nay tiết trời oi bức nên bà Bang biện mặc chiếc áo túi bằng xuyến trắng, quần lụa trắng. Dù ở trong nhà, bà vẫn vàng đeo ngọc khảm những nữ trang thuộc kiểu xưa. Tai bà đeo đôi bông cẩm thạch khoét lỗ giữa đẻ nhận cập hột xoàn ba ly rưỡi. Cổ bà đeo dây chuyền vàng, miếng mề đay cẩm thạch tạc hình trái lựu nút vỏ lòi hột. Hai cườm tay bà đeo đôi neo quai chảo. Hai ngón tay trỏ bà là cặp cà rá cửu khúc liên huờn. Búi tóc bà hình trái cam hồng mật giắt chiếc trâm hình trăng khuyết nhận hột xoàn lấp lánh. Ông Bang biện mặc bộ pyjama màu cà phê sữa sọc đen, tóc hớt ca- rê, sợ tóc cứng chĩa thằng lên trời như lông bàn chải tắm ngựa. Ông đặt tờ báo xuống bắp đùi, bảo vợ: – Ờ tui quên nói cho bà biết, kỳ tới tui sẽ úng cử hội đồng quản hạt. Anh Huyện có hứa giúp tui. Anh Huyện đây là ông Huyện Ngô Văn Toại, anh kế của bà Bang biện. Bà không nói không rằng, miệng nhai trầu rau ráu nhưng nét mặt lộ vẻ suy nghĩ lung lắm. Bà vốn thích chồng mình có quyền cao tước trọng, nhưng ra ứng cử thì phải tốn kém. Vả lại anh kế của bà chỉ là một ông huyện hàm, không có thực quyền dù ông ta thuộc loại “ăn cơm bảy phủ, dạo đủ mọi nơi”, quen biết nhiều chốn quyền môn. Ngày một nhà có đám giỗ cụ bà thân mẫu của ông Bang biện Hưỡn. Thiệt ra, cụ không phải là chánh thất của cụ Cai tổng Nhiều, cha công Bang biện Hưỡn, cho nên người trưởng nam dòng đích không chịu thờ phụng cụ ở ngôi tứ đường. Phần giỗ chạp do ông Bang biện Hưỡn đảm nhiệm từ khi ông ra riêng, cưới vợ và lập nghiệp. Cô Tư Cẩm Lệ từ khi gá nghĩa với thầy kiện Trần Hảo Hiệp thì cô đóng đô ở Sài gòn. Cô vốn son sẻ nên khi về viếng cha mẹ không có con bồng, con dắt. Cả cô Ba Cẩm Tú, từ khi kết hôn với thầy thuốc Lê Thạnh Mậu cũng không chửa nghén gì ráo. Được một cái là chồng cô Ba mở phòng mạch gần Cầu Lầu nên cô thường về thăm tía má cô. Cậu Hai Luyện kỳ hè nấy tốt nghiệp trường Kinh lý đạt điền ngoài Hà Nội, được nhà nước cấp bằng kinh lý, đem danh giá rỡ ràng cho gia đình, cha mẹ. Bà Bang biện bằng bụng lắm. Thằng con bà sau khi đậu bằng thành chung, cứ ở nhà làm công tử bột, chơi bời thả giàn. Từ khi con vợ kế về nhà cha mẹ, cậu buồn nên mới quyết chí học thêm và đỗ đạt như vậy. Bà Bang biện tằng hắng, bảo:: – Thằng Hai, con Tư, luôn cả con Ba bấy lâu nay xưng hô coi không ổn chút nào! Giờ đây má yêu cầu các con phải chỉnh đốn cách xưng hô. Con Tư không nên gọi anh mầy bằng anh Hai suông trơn mà phải gọi anh Hai kinh lý. Còn thằng Hai phải kêu hai đứa em mầy là cô Ba thầy thuốc, cô Tư thầy kiện. Vậy mới là trọng phép nhà. Ông Bang biện Hưỡng ngẩng mặt, bắt bẻ vợ: – Còn bà, bà cũng phải bỏ cách kêu thằng Hai, con Ba, con Tư chớ? Bà Bang biện têm ình một miếng trầu, chậm rãi bảo: – Từ rày, ông và tui nên kêu tụi nó bằng thằng Hai kinh lý, con Ba thầy thuốc, con Tư thầy kiện, kẻo thiên hạ chê cười nhà mình bội ơn xã hội làng nước! Ông Bang biện Hưỡn cười cười trước cách xưng hô giỡn nhột của vợ, nhưng thấy bà lộ vẻ trang nghiêm thành khẩn lắm nên ông không dám chế giễu. Cô Tư đang may chiếc quần đáy giữa bằng cẩm nhung đen, bảo mẹ: – Anh Ba thầy thuốc có khuyên chị em con nói Tây y đầu hàng thì đi tìm thầy thuốc ta hoặc đi đến chùa cầu tự chớ lẽ nào tụi con chịu cảnh hiếm muộn hay sao? Cô Tư Cẩm Lệ giống cha ở nước da mởn, giống mẹ ở vóc mình cao lớn, cái miệng hô và cặp mắt hơi lộ. Nhưng cái miệng cô hô duyên, răng cô đều đặn khít khao, cặp môi cô ửng hồng tự nhiên. Cặp mắt cô chỉ hơi lộ, tròng trắng tròng đen không lấn át nhau. Đã vậy sóng mắt cô còn ướt rượt, sáng ngời, linh hoạt. Kể ra cô đẹp trên trung bình. Tối hôm nay cô bận đồ xẩm bằng cẩm phụng trắng, áo tay cụt, quần ngắn lòi mắt cá. Tóc cô không bới như đa số phụ nữ thị thành thời đó mà cuốn tóc bánh tay rế theo kiểu mấy bà đầm, giắt lược đồi mồi phía trên tai, sống lược nạm hột trân châu. Cô đeo nữ trang nạm hột xoàn chấp chới, xức dầu thơm nực nồng nhưng không tô son dồi phấn. Bà Bang biện thở dài, giọng than thở: – Dòng họ tao, đàn bà đẻ sai như cá lóc, như chuột bạch. Bà nội bây và các cô bây cũng đẻ ít nhất ba trự. Vậy mà hai chị em bây sượng ngắt, không đẻ đái gì hết! Còn thằng Hai kinh lý, con vợ mầy hỗn hào, chê bai khinh khi mày, lộn nài bẻ ống về nhà cha mẹ nó. Giờ đây mầy có chức tước quan quyền, mầy nên đề phòng, không cho nó trở về leo lên địa vị bà Kinh lý. Đẻ tao nhờ thằng Ba thầy kiện lo thủ tục ly hôn ầy. Có vậy mầy mới rảnh chưn rảnh tay cưới con vợ khác để tao có cháu nội với người ta! Cậu Hai buông tờ báo, ngửng đầu lên: – Con đã chọn vợ rồi. Cổ là dân Bắc kỳ. Ông Bang biện giựt mình, buông tờ báo, ngó thằng trưởng tử của mình trân trối. Bà Bang biện cùng cô Tư Cẩm Lệ, kẻ quên nhai trầu, người ngừng đạp máy may, sửng sốt nhìn cậu Hai Luyện lom lom. Cậu ở trần trùi trụi, chỉ bận khăn xà rông đen lộn chỉ đỏ, chỉ trắng. Vóc cậu vừa tầm, hơi mập mạp. Mặt cậu tròn, má phính, khi gặp điều không vừa ý là sưng lên chù bự. Điểm linh hoạt duy nhất trên khuôn mặt cậu là đôi mắt sáng như sao, biểu lộ sự thông minh cũng như những toan tính, lọc lừa xảo diệu. Ba Bang biện hỏi gằn: – Mầy nghĩ sao mà đòi cưới vợ Bắc Kỳ? Cậu Hai Luyện: – Bởi con thương cổ, cổ thương con. Tía cổ làm tham tá chớ bộ lôi thôi gì sao? Cổ lại có ăn học, tuy chưa đậu đíp- lôm nhưng cũng học tới năm thú ba ban trung học. Ông Bang biện Hưỡn khuyên ngăn: – Con đừng có dại! Bọn Bắc Kỳ vốn người dị tộc với người Việt mình. Tuy họ cũng nói tiếng giống mình nhưng cách nói của họ ráo rẻ, môi miệng. Họ nói tuy ngọt xớt nhưng cái khoa nói đánh đầu xóc óc xuất sắc lắm con ơi. Mấy cô con gái Bắc kỳ ăn mặc tuy hực hỡ mà vòng vàng, hột xoàn chẳng có bao nhiêu đâu! Gái Nam kỳ thiệt thà, ăn nói không biết làm điệu uốn éo, những cô bực trung coi vậy chớ vòng vàng chuỗi hột xuê xoang. Cậu Hai trà lời: – Tại ba má cứ ngó vô gia đình ông Phán giây thép rồi tưởng đâu người Bắc nào, cô gái Bắc nào cũng giống như họ.
