Sự bất an và nguy cơ chưa từng có trước đó đã khiến đám công nhân chính thức bắt đầu hoảng loạn. Một số người trong số họ không ngừng kích động lão Phùng đến tìm Diệp Bỉnh Lâm nói cho rõ ràng, nhắc lại tình xưa nghĩa cũ, không chừng Chủ Tịch sẽ thay đổi suy nghĩ. Hoặc nếu không thì nói vài lời mềm mỏng với Hướng Viễn – người phụ trách việc này – rồi tự kiểm điểm mình thì sự việc có lẽ sẽ còn có thể xoay chuyển. Nhưng lão Phùng là người tính khí nóng nảy cương trực, tuy hiểu rằng mình rời khỏi Giang Nguyên sẽ khó tìm được một nơi tốt như vậy nhưng đâu thể mặt dày đi xin xỏ được. Trước mọi người, ông ta đã nghiến răng nói: “Lão đây không tin là không dựa vào cái đám khốn vong ân phụ nghĩa ấy thì không sống nổi.”
Lúc làm thủ tục nghỉ việc, lão Phùng lên gặp Diệp Khiên Trạch, anh đối diện với người công nhân tuổi tác đáng tuổi cha mình, có phần không nhẫn tâm nhưng lão Phùng lại chỉ vào mặt anh mắng nhiếc không kiêng kỵ gì: “Lão đây đã hồ đồ mà cậu còn hồ đồ hơn! Mẹ kiếp, cậu chỉ là một con rối bị đàn bà nắm trong tay. Cậu cứ chờ mà xem, mấy năm nữa Giang Nguyên sẽ thuộc về họ Diệp hay họ Hướng!”
Khi mọi người vẫn chưa kịp hoàn hồn sau đợt phong ba này thì một quả bom tấn kinh khủng hơn đã rơi xuống. Một lần tại hội nghị nhân viên quả lý trung tầng trở lên, Diệp Khiên Trạch đã thay mặt cha mình là Diệp Bỉnh Lâm tuyên bố phương án cải cách mới của công ty: tất cả các bộ phận sản xuất đều phải theo hình thức khoán công, xưởng trưởng là người nhận khoán công việc, chỉ cần cung ứng đủ cho công ty đúng định mức bảo đảm, hoàn thành chỉ tiêu sản xuất đã được chỉ định, nếu vượt quá định mức sẽ là phần lời của mình. Công ty cũng chỉ có một yêu cầu đối với người nhận khoán công việc, xưởng sẽ phân rõ từng định mức đến từng cá nhân, cho dù là công nhân chính thức hay lão làng đều bị hủy bỏ lương cố định, tất cả công nhân đều được phát lương theo tình hình hoàn thành định mức của mình, làm nhiều hưởng nhiều, làm ít hưởng ít. Tất nhiên, để hiểu hiện sự ưu đãi vừa phải với công nhân chính thức, công ty sẽ phát cho họ tiền trợ cấp không nhiều hơn năm trăm tệ mỗi tháng mang tính tượng trưng.
Công ty đã khoán công việc cho từng xưởng thì những xưởng phụ trách tất nhiên sẽ cố hết sức để vượt định mức, do đó định mức đưa xuống từng cá nhân sẽ không thấp, dựa vào khả năng và trình độ hiện nay của các công nhân chính thức thì bọn họ muốn hoàn thành định mức như công nhân hợp đồng thì đúng là đã khó lại càng thêm khó. Đó là mộ bài toán rất đơn giản, trong lòng mỗi người đều có một bàn tính, lượng công việc hoàn thành ít thì thu nhập sẽ ít, dù có trợ cấp thêm đi nữa, đừng nói là không thể đạt được mức thu nhập cũ mà ngay cả mức thu nhập như một công nhân hợp đồng cũng khó. Hơn nữa, trong phương án này đã nói rất rõ, nế không làm được có thể chuyển tới vị trí mà mình làm được, càng thoải mái thì thu nhập càng thấp. Tóm lại, Giang Nguyên sẽ giữ lời hứa của Chủ tịch, tuyệt đối không dễ dàng đuổi việc một công nhân chính thức nào, Giang Nguyên mãi mãi giành vị trí cho họ, mãi mãi cho họ cơm ăn áo mặc nhưng ăn no đươc hay không thì phải dựa vào chính họ.
Như vậy thì những nguyên lão vốn hưởng thụ ưa đãi bấy lâu đời nào chịu tuân theo. Trong một thời gian dài, văn phòng công ty đều có những công nhân chính thức đến oán thán, có người làm ầm ĩ, có người kì kèo mặc cả, có người chửi bới om sòm, đương nhiên cũng có kẻ xuống nước van nài. Thế nhưng, người mà họ trông mong nhiều nhất, luôn đứng về phía họ là Diệp Bỉnh Văn thì giờ phút này lại làm ra vẻ không liên can gì đến mình, nói rằng ông ta cũng không thể giúp được gì rồi phủi mông ra nước ngoài “khảo sát” công việc. Diệp Khiên Trạch tuy kiên nhẫn ngồi nghe họ tố khổ, nhẹ nhàng khuyên nhủ nhưng khi đề cập đến mấu chốt câu chuyện thì cùng đành bất lực bảo đó là quy tắc của công ty. Nếu tìm Hướng Viễn thì càng bị trợ lý của cô ngăn ngoài cửa phòng, cho dù gặp được thì cô cũng chỉ một lời từ chối. Hướng Viễn nói mình chỉ có thể quản lý đến cấp xưởng trưởng, còn về nội bộ xưởng phân công thế nào thì cô không quản lý nổi, có việc gì cứ đi tìm người nhận khoán công việc của xưởng, đó là chuyện nội bộ tập thể của họ.
Đó mới là sự cao minh của Hướng Viễn, dù mọi người đều biết việc đề xuất và thực hiện phương án đó là do một tay cô mà ra nhưng như thế thì họ cũng làm được gì? Người trực tiếp đối diện những khúc mắc đó không phải là cô mà là xưởng trưởng đã nhận khoán công việc. Cũng như những gì cô đã nhắc đến khi thuyết phục Diệp Bỉnh Lâm, chỉ cần chia cho xưởng trưởng chút lợi ích thì tính tích cực của nhân viên quản lý sẽ tăng cao, thế thì, sẽ có người giành giật mà làm. Phong ba là khó tránh khỏi nhưng bất cứ việc gì nếu đa số có lợi thì sẽ không kéo dài lâu. Phía công nhân hợp đồng cũng xem như thực hiện được công bằng quyền lợi với công nhân chính thức ở một mức độ nào đó, tuy thu nhập chưa chắc tăng rõ nhưng tính tích cực lao động rõ ràng cao hơn nhiều. Công nhân chính thức cố làm căng cũng vô ích, sức mạnh vững chắc của họ cũng chính là xưởng trưởng của họ mà xưởng trưởng đã có được lợi ích thì đương nhiên sẽ đi theo cải cách. Số còn lại dù có bất mãn đến đâu cũng đành chịu bởi công ty không hề vi phạm hợp đồng, chỉ cần họ muốn thì vẫn có thể làm việc ở Giang Nguyên, hơn nữa khi ở lại tuy không được sung sướng như trước kia song cũng không đến nỗi chết đói, nếu ra khỏi Giang Nguyên thì liệu họ còn đi đâu được?
Tất nhiên cũng có một số ít ngoại lệ, Trần Hữu Hoà nhân viên cũ luôn làm việc tại xưởng sản xuất công cụ và chịu trách nhiệm phân công công nhân là một trong số đó. Trần Hữu Hoà là nguyên lão trong công ty, vốn là người giám sát phòng thí nghiệm khoa Cơ điện của đại học G, đến Giang Nguyên này với Diệp Bỉnh Lâm, có thể nói Giang Nguyên bao nhiêu tuổi thì ông ấy cũng làm việc ở đây bấy nhiêu năm. Điều hiếm có là Trần Hữu Hoà không tỏ ra lười biếng và hợm hĩnh như đám nhân viên chính thức kia, ông ta đối đãi với mọi người khá hoà nhã, làm việc cũng khá nghiêm túc, tuy tốc độ có hơi chậm song tính tình cũng khá tốt, cũng có chút tình bạn với Diệp Bỉnh Lâm. Trước kia, khi Diệp Bỉnh Lâm còn khoẻ mạnh, mỗi khi Tết đến, Trần Hữu Hoà đều đến nhà họ Diệp chơi, chúc vài câu may mắn với chủ nhà, vì thế nhà họ Diệp cũng thân thuộ
