Gần bốn mươi năm đã trôi qua. Tôi bây giờ đã thành một ông già. Mọi sợ hãi, mọi hoang tưởng ở khía cạnh mê tín về những câu chuyện ma đã không còn. Nhưng một ý nghĩa khác từ những câu chuyện ma lại càng sáng tỏ hơn trong tôi. Và chuyện về con ma sông không còn là câu chuyện hoang đường nữa. Đó là một câu chuyện có thật, không phải một sự thật xấu xa hay có hại mà là một sự thật chúng ta cần suy ngẫm một cách nghiêm túc.
Tôi đã gặp con ma đó. Tôi không tin tôi bị ảo giác. Nhưng vì sao con ma đó không dìm chết tôi? Có thể lúc đó tôi còn trẻ và trong sáng, có thể con ma đó vốn là một cô gái sống trong xóm nhỏ ven sông, cô rất yêu mẹ cô. Khi cô bị dìm chết trong dòng sông, mẹ cô đã đau đớn tột cùng. Suốt nhiều tháng sau đó, đêm đêm mẹ cô ra bờ sông ngồi và khóc thương cô.
Chính vì thế mà khi tôi nói với con ma sông ấy rằng tôi phải về với mẹ tôi thì con ma sông ấy đã xúc động. Một con ma có xúc động không? Tất nhiên là có vì ma chẳng qua là linh hồn của người đã khuất, nhưng vì lý do gì đó chưa rời khỏi thế gian để siêu thoát mà thôi.
Sau này, người làng tôi không ai còn nhìn thấy con ma sông ấy hiện lên giữa những đêm trăng khuya khoắt nữa. Và cũng không còn những người đàn ông hằng năm bị chết đuối trên khúc sông Đáy chảy qua làng tôi nữa.
Những người đàn ông ở mấy xóm cư dân sống bên bờ khúc sông đó đã lập một cái đàn tế. Mục đích lập đàn tế chỉ là để họ thay mặt những kẻ tội lỗi nói lời xin lỗi với linh hồn cô gái bị cưỡng dâm và dìm chết ngày xưa mà thôi. Có lẽ, khi nhận được lời xin lỗi thành thực, linh hồn cô gái đã siêu thoát.
Câu chuyện lời xin lỗi của những người đàn ông ấy là một thông điệp cho những người sống. Nhưng buồn thay, chúng ta có quá ít những lời xin lỗi chân thành.
