i và sống dậy bất ngờ… Tuy có những giải thích khoa học soi sáng hiện tượng đặc biệt đó, song đến nay không ít người vẫn tiếp tục hướng về những lý giải siêu hình về quỷ nhập tràng, để rồi xem đó là những giải thích mang màu sắc văn hóa tâm linh. Nói như vậy có quá lời lắm không, theo chúng tôi không đến nỗi quá lời. Là vì thông qua những chuyện quỷ nhập tràng và linh miêu, người ta có thể tìm thấy ở những câu chuyện đó ý nghĩa văn hóa thiết thực cho đời sống đạo đức và ứng xử trong xã hội hiện đại. Như quan niệm về người chết sống lại được xem là quỷ nhập tràng lại bắt nguồn không phải từ ba điều giải thích vừa nêu trên, mà từ một ngoại lực ở cõi âm theo quan niệm tín ngưỡng văn hóa như sau. Người chết chưa tới số chết mà tự tử thì không được đầu thai ngay mà sẽ bị Diêm Vương sai giam riêng ở một nơi (gọi là Nghiệt kính đài?) chờ cho tới kỳ hạn đã định của kiếp số mới được thả ra. Song cũng có một số hồn ma “vượt ngục” đi lang thang vất vưởng đó đây (gọi là du hồn) đã mượn xác chết người khác để “sống lại” trong giây lát cho đỡ nhớ trần gian. Đối với trường hợp này, chúng ta cần nhìn “chân dung” các quỷ nhập tràng với nỗi thương cảm nhiều hơn sợ hãi hay là xa cách… Khoa học đang tiếp tục tiếp cận thêm với thế giới của quỷ nhập tràng và những du hồn nọ. Chúng ta hy vọng sẽ có một kết luận đầy thuyết phục nay mai.