g khác gì người vợ chính thức. Được mấy tháng, mẹ nàng chết, chàng dốc sức lo việc ma chay. Từ đó, nàng ở nhà một mình. Chàng nghĩ phòng không bóng chiếc có thể tính chuyện chung chạ được, bèn nhảy qua tường mà vào, đến bên cửa sổ gọi mãi, nhưng rốt cuộc chẳng một ai thưa. Bèn lại cửa chính nhìn vào thì nhà trống không mà cửa vẫn cài. Chàng ngờ cô gái có nơi hò hẹn nào khác. Đến đêm, lại tới, vẫn y như vậy, chàng bèn tháo viên ngọc vẫn đeo bên mình để lại trên cửa sổ rồi đi. Hôm sau gặp nhau ở buồng mẹ. Khi chàng đi ra, cô gái theo sau nói: - Chàng ngờ thiếp ử Mỗi người đều có tâm sự riêng, không thể nói hết với người khác. Nay dẫu muốn chàng hết ngờ cũng đâu có được. Nhưng có một việc phiền chàng lo liệu gấp. Chàng hỏi việc gì, nàng đáp: - Thiếp có mang đã tám tháng rồi, e sinh nở nay mai. Nhưng danh phận của thiếp chưa rõ ràng, chỉ có thể sinh con cho chàng chứ không thể nuôi con cho chàng được. Chàng hãy thưa riêng với mẹ lo tìm một người vú nuôi, nói dối là con xin được chứ đừng nói là con do thiếp sinh ra. Chàng nhận lời, về kể lại với mẹ, bà cười bảo: - Con bé này kỳ thật! Hỏi cưới thì không chịu, mà lại ăn vụng với con mình. Bà vui mừng làm theo ý nàng và chờ đợi. Lại cách hơn một tháng, có đến mấy ngày cô gái không sang. Mẹ lấy làm ngờ, đến cửa nhìn xem thì cửa đóng mà nhà vắng lặng. Gõ cửa hồi lâu mới thấy cô gái đầu bù tóc rối, mặt mũi không rửa, từ trong buồng bước ra, mở cửa cho bà vào xong, đóng lại ngay. Vừa vào trong nhà đã nghe tiếng trẻ khóc oe oe trên giường. Bà kinh ngạc hỏi: - Con sinh từ bao giờ vậy? Nàng thưa: - Đã ba ngày. Giở tã lót ra xem thì là đứa bé trai, má bụ bẫm trán rộng, bà vui mừng nói: - Con đã vì già mà nuôi cháu; một mình lênh đênh, rồi sẽ nương tựa vào ai? Cô gái nói: - Điều con canh cánh trong lòng, chẳng dám phơi bày cùng mẹ. Đợi lúc đêm hôm vắng vẻ sẽ cho cháu về với bà. Mẹ về nói chuyện với con trai, cũng thầm cho là lạ. Đến đêm, bế đứa trẻ về. Lại mấy đêm sau, vào khoảng nửa đêm, cô gái bỗng gõ cửa, bước vào, tay xách chiếc túi da cười nói: - Việc lớn của thiếp đã xong rồi. Từ nay xin vĩnh biệt! Chàng vội hỏi duyên cớ, nàng nói: - Công ơn nuôi mẹ thiếp vẫn khắc sâu trong dạ. Trước đây thiếp từng nói “Chỉ một lần thôi, không có lần thứ hai” không phải có ý đem việc chung đụng gối chăn ra để báo đáp. Chỉ vì chàng nghèo không thể lấy được vợ nên gắng sinh cho chàng một đứa con để nối dõi. Những mong chỉ một lần là thành, chẳng ngờ lại thấy có kinh nên phải “phá giới” lần thứ hai. Nay ơn chàng đã đền, chí thiếp đã toại, chẳng còn gì ân hận nữa! Chàng hỏi: - Trong túi có vật gì đấy? Nàng đáp: - Đầu kẻ thù! Hé ra cho nhìn, thì râu tóc bết vào nhau mà máu loang nhoè nhoẹt. Chàng sợ muốn đứt hơi, lại hỏi kỹ thêm. Nàng nói: - Trước đây thiếp không dám nói với chàng, vì sợ nếu chuyện không giữ kín được sẽ lộ ra. Nay việc đã xong, kể chàng nghe cũng chẳng hại gì. Thiếp vốn là người Chiết Giang, cha làm quan Tư mã bị kẻ thù hãm hại, nhà cửa bị tịch biên. Thiếp phải cõng mẹ già đi trốn, ẩn giấu họ tên, chôn vùi tung tích đã ba năm rồi. Sở dĩ không báo thù ngay chỉ vì mẹ đang còn. Đến khi mẹ mất, lại vướng “khối thị” đang mang trong bụng. Vì thế cứ nấn ná mà thành lâu. Đêm hôm nọ thiếp đi vắng, chẳng có duyên gì khác, chỉ vì đường sá cổng ngõ chưa thông thuộc, sợ có sự nhầm lẫn mà thôi. Nói xong nàng ra cửa, lại dặn rằng: - Đứa con thiếp sinh ra, hãy chăm sóc cẩn thận! Chàng phúc mỏng, chẳng sống lâu được, con rồi sẽ làm rạng rỡ cửa nhà. Đêm khuya đừng làm kinh động đến mẹ, thiếp đi đây! Chàng đang rầu rĩ, toan hỏi đi đâu thì nàng đã vụt đi nhanh như chớp, chỉ nháy mắt đã không thấy đâu bóng dáng nữa. Chàng than tiếc, đứng sững như kẻ mất hồn. Sáng hôm sau chàng kể lại với mẹ, hai mẹ con cứ tấm tắc là chuyện lạ lùng. Ba năm sau quả nhiên chàng mất. Đứa con mười tám tuổi đỗ Tiến sĩ, phụng dưỡng bà nội cho đến hết tuổi già.
